Spis treści
Zapomniany pomnik w Wałbrzychu. Stoi na placu, o którym mało kto pamięta
Zarośnięty niewielki drzewami i chwastami placyk z dala od ruchliwej części głównej arterii łączącej Śródmieście Wałbrzycha z Podgórzem to obecny Plac Bohaterów Pracy. Stoi na nim duży, poczerniały kamienny głaz. Trzy kamienne schodki prowadzące do niego i regularna forma tej bryły wskazują na to, że nie jest to głaz narzutowy, ale pozostałość monumentu.
![Zapomniany monument o krok od Rynku w Wałbrzychu. Pod nim płynie rzeka - zobaczcie zdjęcia](https://d-nm.ppstatic.pl/kadr/k/r/43/6a/665aec4986863_o,size,933x0,q,70,h,7a7013.jpg)
Pomnik ustawiony jest w centralnej części placu, a bryła jest dość nietypowa, gdyż rozszerza się ku górze. Monument jest szerokim obeliskiem o szerokości oraz głębokości około 2 metrów i wysokości nieco ponad 2 metry. Na bocznych ścianach zapomnianego monumentu widać pozostałości po mocowaniach zewnętrznych osłon lub tablic.
Był to jeden z lokalnych pomników wojennych, lub Pomników Ofiar I Wojny Światowej ustawianych zwykle w rocznicę wielkiej wojny 1914 - 1918 wszędzie tam, gdzie społeczność opłakiwała i wspominała tych, którzy na niej zginęli. Ten monument mógł się pojawić w latach 20. XX w., gdy przebudowano ówczesny plac. W Wałbrzychu i na Dolnym Śląsku takich pomników były setki, ale niewiele z nich pozostało, jakby pamięć o okropieństwach wojny nie była tu trwała.
Plac Bohaterów Pracy łączy ul. Mickiewicza z Niepodległości. To cichy zakątek nieopodal kompleksu Pałacu Czettritzów - mapa.
Pomnik wojenny na dawnym przedwojennym Albertiplatz przypominał o poległych z Górnego Wałbrzycha
Dawny Albertiplatz miał do około 1922 roku wyglądać zupełnie inaczej niż ten obecny i jego zadbany, regularny pierwowzór z lat 30. XX w. W czasie I wojny światowej i tuż po niej przez centrum powstałego później skweru płynęła rzeka Młynówka. Rzeka królowała w okolicy dzisiejszej ul. Młynarskiej, a następnie Piotra Skargi.
![Zapomniany monument o krok od Rynku w Wałbrzychu. Pod nim płynie rzeka - zobaczcie zdjęcia](https://d-nm.ppstatic.pl/kadr/k/r/53/5d/665aec65c0962_o,size,933x0,q,70,h,d076e7.jpg)
- Koryto Młynówki i grunt, ujęte od wschodu i zachodu, ulicami, w tym obecną ul. P. Skargi. Cały ten obszar wydzielono od wschodu nieozdobnym ogrodzeniem, a od zachodu, od strony ul. P. Skargi drewnianym płotem. Co więcej teren przy samym korycie Młynówki podzielony był dodatkowo płotami na odrębne ogródki. Przez koryto Młynówki przerzucone były drewniane mosty - czytamy w opracowaniu wskazującym kierunki rewitalizacji Podgórza w Wałbrzychu*.
Plac powstał po skanalizowaniu i zasypaniu Młynówki około 1920 roku. Na dość nieregularnej, długiej i położonej na łuku drogi działce powstałej w miejscu dawnego koryta rzeki stworzono zieleniec obsadzony krzewami i drzewkami. Jego północną część zajął prostokątny plac, na którym ustawiono ławki. Centralną część placu zajął pomnik poległych w I wojnie światowej.
![Zapomniany monument o krok od Rynku w Wałbrzychu. Pod nim płynie rzeka - zobaczcie zdjęcia](https://d-nm.ppstatic.pl/kadr/k/r/87/2b/665aec646fbf5_o,size,933x0,q,70,h,485d5e.jpg)
https://polska-org.pl/ Aukcje internetowe
Pomnik, jak wskazują przedwojenne widokówki był otoczony płytami z jasnego kamienia i był przykryty jasną kamienną płytą wystającą poza czworobok obelisku. Miała ona zaokrąglone, zwieńczenie. Całość przypominała urnę. Na jednej ścianie pomnika, u góry, umieszczony został napis "1914 + 1918". Krzyż pomiędzy datami był większy niż cyfry. Napisy na pozostałych bocznych ścianach były mniejsze, mogły zawierać spis nazwisk poległych.
Podobny układ miała większość pomników upamiętniających ofiary I wojny światowej. Jeden z nich stoi nieopodal.
Dolny Śląsk poniósł w I wojnie światowej wielkie straty. Ludność w tamtym okresie cierpiała głód, pogorszyły się warunki mieszkaniowe, w okresie wojny rodziło się mniej dzieci niż przed nią. Liczba mieszkańców Wałbrzycha zmniejszyła się z ponad 21 tys. w 1914 do 19,5 tys. w 1918. Na front z Wałbrzycha wysłano kilka tysięcy młodych mężczyzn, oficjalne dane mówiły o śmierci 583 osób.
Plac Bohaterów Pracy - to nieco ponad kwadrans spaceru od Rynku w Wałbrzychu
Dziś pozostał kamienny postument pomnika i schody do niego prowadzące. Nie ma ławeczek na dawnym skwerze.
Tak wygląda dziś zapomniany pomnik i jego otoczenie, a tak wyglądał w w okresie międzywojennym.
Zapomniany monument o krok od Rynku w Wałbrzychu. Pod nim pł...
Wałbrzych i region na starych widokówkach
- Rynek w Wałbrzychu 100 lat temu i więcej na starych zdjęciach oraz rycinach!
- Kuźnice Świdnickie, kiedyś Fellhamer, na przedwojennych widokówkach i rycinach - FOTO
- Czy wiecie, że Boguszów-Gorce ma najwyżej położony rynek? Miasto liczy 50 lat
- Oto 11 najpiękniejszych miejsc dawnego Wałbrzycha - dziś wyglądają inaczej! Zobacz!
- Dawny Górniczy Dom Kultury w Wałbrzychu, były Capitol na starych zdjęciach. Oto on!
- 100 lat temu było tu zupełnie inaczej! Dawne Gorce na starych zdjęciach i widokówkach
- Najciekawsze odkrycia archeologiczne w Wałbrzychu. Skarby znalezione przypadkowo!
- Pani Agnieszka znalazła setki małych skarbów. Jej każdy spacer zmienia się w przygodę
- Ruiny przy Galerii Victoria? 50 lat temu działały tu zakłady [ZDJĘCIA ARCHIWALNE]
- Niesamowity krajobraz hałdy: piękne widoki i skamieniałości sprzed milionów lat!
- Reklamy w powojennym Wałbrzychu. Jakie towary i usługi reklamowano w mieście w 1947?
- Znalazł skarb, oddał go i nie żałuje. Zobacz skarb praskich groszy z Wałbrzycha!
Nieopodal Podgórza na zboczu Brzezinki istniał kiedyś tunel kolejowy:
Filmy z naszego regionu jak wehikuł czasu...
- Jedziemy pociągiem do Czech przez Wałbrzych i Boguszów - lata 90. XX w! [FILM i FOTO]
- Jedziemy przez Wałbrzych, są lata 90. XX w.! Poznajecie? Oto FILM i ZDJĘCIA
- Spacerem po Wałbrzychu w 1968 roku. PDT, GDK, budowa hotelu Sudety i Piaskowej FILM
- Parowozem w 1991 roku w okolice Wałbrzycha, Kłodzka... Zobacz wyjątkowy film!
- Zapraszamy na spacer po gwarnym przedwojennym Wałbrzychu!
- Film jak wehikuł czasu! Pamiętacie Książ w latach 90. XX wieku? [FILM i ZDJĘCIA]
Zakamarki wałbrzyskiego Śródmieścia i nie tylko...
- Chrystus Frasobliwy - nieznany zabytek wałbrzyskiego Śródmieścia. Zdjęcia
- Tajemniczy pomnik ku czci ofiar katastrofy górniczej? A inne? FOTO, MAPY
- Nieistniejący tunel kolejowy w Wałbrzychu. Dlaczego nie ma go na mapie?
- Strzykawki, kaplica i stół do sekcji zwłok [ARCHIWALNE ZDJĘCIA, FILMY]
- Wałbrzych ma skwer im. Kazimierza Starościaka i ławeczkę. Gdzie ich szukać?
- Wałbrzyska Starówka z nową atrakcją. Zabytkowa studnia odnowiona! [ZDJĘCIA]
Źródło: WAŁBRZYCH – PODGÓRZE. Wytyczne konserwatorskie do programu rewitalizacji, Wrocław 2018.
Inny ciekawy obiekt - zapomniany pomnik 2 Batalionu Pułku Grenadierów w Legnicy - zobaczcie film
![od 16 lat](https://s-nsk.ppstatic.pl/assets/nsk/v1.221.0/images/video_restrictions/16.webp)
Zapomniany monument o krok od Rynku w Wałbrzychu. Pod nim pł...
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?