Znalazł 600-letni skarb, oddał go i nie żałuje. Skarb praskich groszy z Wałbrzycha już można oglądać! Zobacz zdjęcia

Od 10 marca 2023 roku na terenie Starej Kopalni w Wałbrzychu można podziwiać wyjątkową wystawę. Jej trzon stanowi "skarb praskich groszy".

- W lutym 2016 roku 1385 srebrnych groszy praskich wraz z glinianymi naczyniami średniowiecznymi zostały znalezione przez anonimowego mieszkańca na trasie Sobięcin - Boguszów-Gorce. Przekazał on znalezisko do wałbrzyskiego Ratusza. Dzisiaj, po siedmiu latach otwieramy wystawę, której jest ono częścią. Będzie ona już na stałe prezentowana na terenie Starej Kopalni - mówi Marta Wróbel, zastępca dyrektora Centrum Nauki i Sztuki Stara Kopalnia w Wałbrzychu.

Monety i równie zabytkowe naczynia zostały przekazane do ekspertyzy historykom z Uniwersytetu Wrocławskiego. Ci nie mieli wątpliwości co do autentyczności znaleziska i jego wagi. Po latach skarb wrócił do Wałbrzycha i trafił do stałej ekspozycji muzealnej. Gablota z praskimi groszami jest częścią szerszej prezentacji zabytków archeologicznych datowanych na okresy od późnej epoki lodowcowej do współczesności. Łączy je to, że zostały znalezione na terenie byłego województwa wałbrzyskiego.

- Takie grosze funkcjonowały przez około 250 lat od 1300 roku, zaś pierwsze monety wynaleziono jakieś 2700 lat przed naszą erą, czyli w momencie, gdy handel wymienny przestał być satysfakcjonujący - opowiada Anna Nowakowska, kierownik wałbrzyskiej delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków.

Monety będące częścią znaleziska zostały wybite w Kutnej Horze w Koronie Czeskiej za panowania władców z dynastii luksemburskiej:

• Karola IV (panował w latach 1346 - 1378) - 77 monet
• oraz jego syna Wacława IV (1378 - 1419) - pozostałe 1308 monet.

Czy 1385 srebrnych praskich groszy stanowiło w XIV wieku znaczący majątek? Jak wyjaśnia Anna Nowakowska, za te dwa garnce srebra można było wówczas w pełni wyposażyć ciężkozbrojnego rycerza od zbroi przez broń po konia i jego rynsztunek. Był to zatem spory kapitał.
Jednak nie każdy był rycerzem. Co jeszcze można było mieć za te oszczędności?

- Ktoś zebrał 29 grzywien groszy praskich, czyli kapitał, za który mógł sobie bogaty chłop kupić drugie gospodarstwo, albo skromny rycerz powiększyć swój majątek dokupując jakąś osadę z czynszownikami - szacuje specjalista od numizmatyki, prof. Borys Paszkiewicz z Uniwersytetu Wrocławskiego.

Grosze z Kutnej Hory to w średniowieczu "gruba" waluta wykonywana ze stopów srebra, były one uważane za idealną do gromadzenia oszczędności.

Według naukowca skarb ukryto po 1420 roku, czyli w okresie w naszym regionie niezwykle burzliwym. Na lata 1425-1435 datowane są wyprawy husyckie. Pieniądze były gromadzony sukcesywnie od ostatnich lat XIV wieku, kolejne dokładano do momentu zamknięcia i ukrycia.

- Ten spory kapitał został znaleziony w lesie mniej więcej 50 metrów od ostatniej niwy wsi Biały Kamień. Sądzę, że to właśnie mieszkaniec tej wsi schował pieniądze w lesie. Monety zostały włożone do dwóch porządnych, świeżo zakupionych garnków - zaznacza profesor Paszkiewicz.

Nie tylko Wałbrzych kojarzony jest ze skarbami...

Niespodzianką wernisażu wystawy była obecność znalazcy skarbu, przestał on być anonimowy. W chwili odkrycia miał 36 lat.

- Jestem z Wałbrzycha, mieszkałem tu całe życie. Dużo spaceruję po lasach oraz górach, jak mam wolne. Tamtego dnia podczas spaceru natknąłem się na coś wystającego z ziemi na skraju lasu. Przyciągnęło to moją uwagę. Jak rozgarnąłem ziemię wysypały się zielone krążki. To było ogromne przeżycie, można było dostać zawału. Nie wiedziałem początkowo, co z tym znaleziskiem zrobić, czy się cieszyć, czy też płakać - opowiada Sylwester Pecyna.

Mężczyzna nigdy nie zapomni tamtych emocji.

Jak przyznaje, zastanawiał się gorączkowo jak postąpić, rozmawiał z zaufaną koleżanką i po dobie zadziałał wedle zasady profesora Bartoszewskiego, czyli zachował się przyzwoicie.

- Dla szarego obywatela takie znalezisko nie ma jakiejś dużej wartości, tyle co wartość srebra. Wolę, żeby moje dzieci i moje wnuki oglądały skarb w muzeum niż by trafił on do prywatnej kolekcji - wyznał znalazca.

Po siedmiu latach mężczyzna zdecydował się ujawnić po tym jak wyjechał z Wałbrzycha. Nie żałuje, że przekazał skarb do miasta.

- Cieszę się, że tak wyszło, monety są teraz wystawiane. Mam ogromną satysfakcję z tego powodu - dodaje.

Tego w Wałbrzychu już nie ma. Niepowtarzalne relikty historii!

Praskie grosze to nie jest jedyny wałbrzyski "skarb" odkryty w ostatnich latach i zapewne nie ostatni. Mamy "złoty pociąg", znalezisko z 2022 roku z ul. Kuracyjnej, a każdy pasjonat może tu znaleźć własny "skarb" jak pani Agnieszka, o której pisaliśmy ostatnio.

Tajemniczość stała się trwałym elementem promocji miasta.

- Ziemia wałbrzyska i sam Wałbrzych kryje jeszcze wiele tajemnic, nie bez powodu naszym hasłem promocyjnym od kilku lat jest slogan: "Wałbrzych - miasto do odkrycia". Historia skarbu praskich groszy potwierdza, że nie tylko jest tu wiele rzeczy do odkrycia, ale też że lokalny patriotyzm zwycięża w nas z pokusą partykularnego interesu - mówił podczas otwarcia wystawy Roman Szełemej, prezydent Wałbrzycha.

Dziękował też odkrywcy, że zachował się odpowiedzialnie, dzięki niemu skarb ten przetrwa dla potomności.

Wystawę, której częścią jest skarb można podziwiać w Centrum Nauki i Sztuki Stara Kopalnia w Wałbrzychu (budynek B10, III piętro). Jak zapewnia dyrekcja placówki, wystawa będzie na trasie zwiedzania obiektu. Planowane są też możliwości zwiedzania kuratorskiego.

Zobaczcie zdjęcia z wernisażu wystawy

Zakamarki wałbrzyskiego Śródmieścia i nie tylko...