Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Ulegamy paradoksowi

Paweł Kuś
Andrzej Sokulski
Już ponad 100 lat temu brytyjski ekonomista odkrył, że im wydajniej produkujemy energię, tym więcej jej zużywamy. Dlaczego tak się dzieje?

Często twierdzi się, że jedynym sposobem pokrycia rosnącego zapotrzebowania na energię jest zwiększenie wydajności jej produkcji. Niemal powszechne jest też przekonanie, że zoptymalizowanie procesów spalania paliw kopalnych przyniesie spadek zużycia ropy. Jednak takiemu twierdzeniu przeczy sformułowany już w XIX wieku paradoks Jevonsa.

William Jevons, brytyjski ekonomista, obserwował rynek węgla. Pozwoliło mu to sformułować tezę, że podniesienie efektywności danego urządzenia górniczego powoduje częstsze używanie go. Takie rozwiązanie staje się bardziej opłacalne dla dużej grupy użytkowników, co z kolei prowadzi do zwiększenia liczby urządzeń i powoduje wzrost zapotrzebowania na paliwo.

A jak to wygląda w praktyce? Jak pisze Lionel Orford w artykule "Jevons' Law: Enforcing the Age of Energy Decline", jeśli weźmiemy za przykład lotnictwo cywilne, to okaże się, że w ciągu ostatnich lat nastąpił trzykrotny wzrost efektywności energetycznej airbusa 380 w stosunku do boeinga 707 eksploatowanego od 1958 r. Miało to spowodować mniejsze zużycie paliwa. Tak się jednak nie stało. Wręcz przeciwnie, obserwujemy powstawanie nowych linii lotniczych i, co za tym idzie, wzrost zużycia paliwa. Orford podaje także przykład spoza transportu. Jego zdaniem miniaturyzacja komputerów powoduje, że łatwo i efektywnie można je produkować. W efekcie wzrasta zużycie energii zarówno przez fabryki zajmujące się ich produkcją, jak i zwiększoną liczbę samych urządzeń.

W ciągu ostatnich lat trzykrotnie wzrosła wydajność samolotów. Mimo to zużycie paliwa wcale nie zmalało. Wręcz przeciwnie, możemy zaobserwować stały jego wzrost

- Podobnie jest z trybem stand-by, który może być cichym złodziejem energii, choć miał przyczyniać się do jej oszczędzania - mówi Marek Mielczarek z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Zaprzecza to popularnej teorii, że powszechność samochodów małolitrażowych odsunie problem wyczerpania się zasobów ropy naftowej. Tego typu gospodarka prowadzi do wyczerpywania się zasobów łatwo dostępnych (np. węgla).

tekst alternatywny

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Strefa Biznesu: Uwaga na chińskie platformy zakupowe

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na legnica.naszemiasto.pl Nasze Miasto