Śladami bitwy legnickiej z 1241 roku. Co z obchodami 780-lecia?

Bitwa pod Legnicą w 1241 roku to jedno z najważniejszych wydarzeń historycznych dla Legnicy i jej okolic. Mimo to wciąż nie jest pewne, gdzie bitwa miała dokładnie miejsce i jaką rangę odegrała w ówczesnych czasach. Pewne jest natomiast, że walkę z Mongołami przegraliśmy, a po jej zakończeniu Henryk Pobożny, stojący na czele wojsk księstw polskich, został wzięty do niewoli i ścięty.

Każda rocznica bitwy pod Legnicą to okazja do uczczenia pamięci o poległych. W 1991 roku, w 750-lecie wydarzenia, zostało odnowione Muzeum Bitwy Legnickiej w Legnickim Polu, powstałe w 1961 roku. Muzeum, będące oddziałem Muzeum Miedzi w Legnicy, poświęcone jest wyłącznie bitwie z 1241 roku. Aktualna wystawa stała pt. „Spotkanie dwóch światów. Pamięć o bitwie pod Legnicą 1241” ma charakter multimedialny, wyposażona jest w ekrany dotykowe. Prezentuje między innymi broń obu walczących stron, najstarsze przedstawienia i opisy bitwy w postaci starych rycin, a także kopię nagrobka Henryka Pobożnego. Wystawa przetłumaczona została na 7 języków, w tym na język mongolski (!).

Ekspozycja stanowi podróż szlakiem tradycji, która dla mieszkańców Śląska – Polaków oraz Niemców – przez wieki stanowiła element własnej tożsamości. Cztery części wystawy (Światy, Narracje, Miejsce, Książę) pozwalają prześledzić genezę bitwy oraz źródła opisujące najazd tatarski. Muzeum Bitwy Legnickiej mieści się w najstarszej zachowanej świątyni Legnickiego Pola, w pobenedyktyńskim kościele pw. Trójcy Świętej i NMP wzniesionym w drugiej połowie XIV wieku. Według podań budowla powstała w miejscu odnalezienia zwłok księcia Henryka Pobożnego.

Wystawę ponownie można oglądać od 3 czerwca, od środy do niedzieli w godzinach 12.00-16.00. W sobotę wstęp bezpłatny, w pozostałe dni cena za bilet wynosi od 4 do 6 zł.

Świętowanie 760. rocznicy bitwy pod Legnicą miało wyjątkowy charakter. Zorganizowano wówczas inscenizację bitwy na polach przy Legnickim Polu. To było największe widowisko plenerowe, związane z obchodami rocznicy bitwy. Zmagania oglądało pięć tysięcy widzów.

Dziesięć lat później, w 2011 roku, Legnica stała się znów średniowiecznym miastem dzięki organizacji happeningu „Wymarsz wojsk Henryka Pobożnego”, inscenizacji obrony legnickiego zamku oraz turnieju rycerskiego. Istotną rolę w podtrzymaniu pamięci o bitwie odegrał ewangelicki kościół NMP, w którym odprawiono mszę w obrządku trydenckim, czyli po łacinie. Bowiem, według źródeł kronikarskich, w tym właśnie kościele Henryk Pobożny modlił się o powodzenie podczas walki. Wówczas spadła obok niego cegła, mijając jego głowę o włos.

Już za rok, w 2021 roku, obchodzić będziemy 780. rocznicę bitwy legnickiej. Co planuje Legnica?

Wraz z miastem Legnica plany obchodów mieliśmy szerokie. Niestety pokrzyżował je koronawirus. Na obecną chwilę nie wiemy, czy realne będzie wspólne świętowanie, organizacja wydarzeń stanęła w miejscu – przyznaje Marcin Makuch, dyrektor legnickiego Muzeum Miedzi.

Z okazji rocznic bitwy pod Legnicą organizowane są konkursy, wystawy, tworzone są filmy, publikacje, albumy. Bitwa inspiruje także artystów. Muzeum Miedzi w Legnicy posiada w swoich zbiorach około 80 prac plastycznych dotyczących walki z Mongołami, które zostały zaprezentowane podczas wystawy czasowej w 2011 roku. O popularyzację wiedzy o bitwie pod Legnicą dba również Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Legnicy, publikując na ten temat treści w roczniku „Szkice Legnickie”. Nie tylko legniczanie podtrzymują pamięć o tym wydarzeniu. Powstało wiele prac naukowych na temat bitwy pod Legnicą, wciąż organizowane są konferencje naukowe poświęcone pamiętnej bitwie z 1241 roku, a walki wojów polskich w obronie Legnicy zostały po 1990 roku upamiętnione na Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie napisem na jednej z tablic „LEGNICA 9 IV 1241”.