MKTG NaM - pasek na kartach artykułów

Niesamowita brama w lesie na Dolnym Śląsku! To dawna sztolnia Ernestine - rówieśniczka Lisiej Sztolni - jak ją znaleźć? Zdjęcia

Elżbieta Węgrzyn
Elżbieta Węgrzyn
Wideo
od 16 lat
Kto zobaczy ukryty w lesie, niesamowity kamienny portal, ten nie dowierza własnym oczom. Znają go jedynie pasjonaci historii, grzybiarze i wielbiciele gór wspinający się na szczyt Barbarki. Mało kto wie, że to relikt rówieśniczki słynnej Lisiej Sztolni, której korytarz wydążono przelotowo pod górą. Niegdyś było to nie tylko miejsce pracy, ale i jedno z najpopularniejszych miejsc turystycznych! Zapraszamy na spacer tropem tajemniczego portalu, uważanego za najpiękniejszy w całym regionie.

Spis treści

Góra Barbarka w Wałbrzychu turystycznym hitem XIX wieku. Wzgórze z długą historią górniczą i Ernestine

Barbarka, czyli liczący 634 m n.p.m. szczyt w Górach Wałbrzyskich nie jest ani najwyższym, ani szczególnie popularnym dziś miejscem odwiedzanym przez turystów. Przychodzą tu pasjonaci historii szukający reliktów dawnych obiektów turystycznych i górniczych oraz poszukiwacze ładnych panoram Wałbrzycha.
Barbarka, dawniej znana jako Hain-Berg, Hainkoppe i Hainberg położona była w dawnej górniczej osadzie Dittesbach, w dzisiejszej dzielnicy Wałbrzycha - Podgórze.

Niesamowity portal w lesie na Dolnym Śląsku! To dawna sztolnia Ernestine - rówieśniczka Lisiej Sztolni - jak ją znaleźć? Zdjęcia
Elżbieta Węgrzyn
  • U jej podnóża leży dworzec kolejowy Wałbrzych Główny i rozległe zabudowania tej stacji, można zatem wyruszyć na nią właśnie z dworca. Przez Barbarkę przechodzi niebieski szlak z dworca do Unisławia Śląskiego i w w Góry Suche.
  • Niedaleko stąd jest też DK 35 wiodąca przez Wałbrzych w stronę granicy z Czechami.
Niesamowity portal w lesie na Dolnym Śląsku! To dawna sztolnia Ernestine - rówieśniczka Lisiej Sztolni - jak ją znaleźć? Zdjęcia
Elżbieta Węgrzyn

Wzgórze to jest prawdziwą kolebką XIX-wiecznej turystyki w tej części Sudetów, ale nim przybyli tu wielbiciele ruchu na świeżym powietrzu, powstały tu sztolnie, których geneza sięga końca XVIII wieku. Ich pozostałością jest piękny portal mało znanej sztolni, rówieśniczki Lisiej sztolni, dawnej sztolni spławnej, zabytku klasy europejskiej. Dawna Ernestine, choć nieczynna jest już od wieku, to nadal czaruje najpiękniejszym portalem wejściowym.

Niesamowity portal w lesie na Dolnym Śląsku! To dawna sztolnia Ernestine - rówieśniczka Lisiej Sztolni - jak ją znaleźć? Zdjęcia
Elżbieta Węgrzyn

Jak dojść do portalu sztolni Ernestine? Mapa To od dworca niespełna 2 km spaceru w znacznej mierze przez szeroki leśny dukt.

Po drodze mijamy m.in. elementy infrastruktury kolejowej - wieże ciśnień za wachlarzową parowozownią.

Niesamowity portal w lesie na Dolnym Śląsku! To dawna sztolnia Ernestine - rówieśniczka Lisiej Sztolni - jak ją znaleźć? Zdjęcia
Elżbieta Węgrzyn

Na koniec, mijamy leśną strzelnicę i mamy niewielkie podejście pod górę. Portal wejściowy widać z daleka. Jest niesamowity.

Niesamowity portal w lesie na Dolnym Śląsku! To dawna sztolnia Ernestine - rówieśniczka Lisiej Sztolni - jak ją znaleźć? Zdjęcia
Elżbieta Węgrzyn

Po dawnej infrastrukturze górniczej Ernestyny nie pozostało wiele. Odnalezione na Barbarce kamienie graniczne opisano jako: "Ernestin Grube" Dittersbach i pojawiają się na nich daty 1794 oraz 1801 wskazujące na kształtowanie się tutejszego pola górniczego. Co ciekawe, rok 1794 to przełomowa data w wałbrzyskim górnictwie. Wówczas w Lisim Wzgórzu wydrążono i uruchomiono Lisią sztolnię. Barbarka wówczas też miała swoją tajemnicę.

- Na północnym zboczu góry znajduje się sztolnia o najpiękniejszym portalu wejściowym w całym Zagłębiu Wałbrzyskim. W połowie XVIII wieku, baron von Czettritz-Neuhaus założył kopalnię „Ernestine", która wkrótce upadła. Nadana ponownie dnia 4 VII 1794 r. należała do barona Dyherrn-Czettritz. Była eksploatowana z przerwami. Produkcja w 1806 r. wyniosła około 2 tys. ton - wyjaśniał Iwo Wachowicz w numerze 16-17 biuletynu "Archeologia Przemysłowa" z 2019 roku.

Ernestine, czyli relikty kopalni rozsiane w lesie

Sztolnia „Ernestine” miała długość 920 metrów i z uwagi na położenie złoża biegła na poziomie około 514 m n.p.m., jak odnotował Wachowicz, 23 marca 1844 roku połączono ją ze znajdującą się o kilometr na południe od niej sztolnią „Amalia”, czego reliktem są pozostałości betonowych konstrukcji - Międzykopalnianej kolei linowej Ernestyna - Amalia.

Niesamowity portal w lesie na Dolnym Śląsku! To dawna sztolnia Ernestine - rówieśniczka Lisiej Sztolni - jak ją znaleźć? Zdjęcia
Elżbieta Węgrzyn

- Z czasem górnicza infrastruktura wokół tak się rozrosła, że w 1859 na Podgórzu powstało przedsiębiorstwo „Consolidirte Ernestine” z połączenia 9 małych kopalń. W 1909 roku „Ernestine” połączona została także z kopalnią „Melchior” pod wspólną nazwą „von Kulmiz” - czytamy w opracowaniu ze wspominanego wyżej biuletynu "Archeologia Przemysłowa".

Po lesie na terenie Barbarki rozsiane są elementy dawnego kompleksu.

  • Najpiękniejszy z nich to oczywiście wysoki na około 5 m owalny otwór wejściowy do Ernestine z ładnym, symetrycznym portalem. Węgiel wydobywano tu do lat 30. XX wieku, wówczas prawdopodobnie otwór zamurowano.
  • Są też betonowe i kamienne elementy kuźni, cechowni, separatora i lampowni,
  • można też znaleźć fragmenty systemu doprowadzającego do kopalni powietrze,
Niesamowity portal w lesie na Dolnym Śląsku! To dawna sztolnia Ernestine - rówieśniczka Lisiej Sztolni - jak ją znaleźć? Zdjęcia
Elżbieta Węgrzyn
  • pozostałości po bocznicy kolejowej
  • i bardzo ciekawy "dziurawy kamień". Może miał on jakiś związek z kopalnią :).
Niesamowity portal w lesie na Dolnym Śląsku! To dawna sztolnia Ernestine - rówieśniczka Lisiej Sztolni - jak ją znaleźć? Zdjęcia
Elżbieta Węgrzyn

Co ciekawe, sztolnia Ernestina, została ostatecznie wydrążona przelotowo przez górę Barbarka, jej drugi wylot znajduj się na przeciwległym zboczu przy ulicy Wylotowej. Ten drugi wylot nie jest już taki widowiskowy jak ten zagubiony w lesie.
Zabudowania kopalniane miały jeszcze służyć w późniejszych dekadach, ponieważ miał tu istnieć obóz pracy, który był przemianowany na placówkę penitencjarną. Osoby osadzone miały tu mieszkać nawet w latach 80. XX w. Wspominane jest też zastosowanie baraków na potrzeby Ochotniczej Służby Pracy, która zajmowała się układaniem sieci wodociągowej na terenie miasta i powiatu wałbrzyskiego.

Niesamowity portal w lesie na Dolnym Śląsku! To dawna sztolnia Ernestine - rówieśniczka Lisiej Sztolni - jak ją znaleźć? Zdjęcia
Elżbieta Węgrzyn

Sztolnia Ernestine - zobaczcie zdjęcia niesamowitego portalu

Niesamowita brama w lesie na Dolnym Śląsku! To dawna sztolni...

Inne relikty kolejowe i nie tylko...

Spod tynków wychodzi PRL i poniemiecki Wałbrzych

Kiedyś to Wałbrzych był zielony!

Tego w Wałbrzychu już nie ma. Niepowtarzalne relikty historii!

Zakamarki wałbrzyskiego Śródmieścia i nie tylko...

Góra Barbarka liczące 634 m n.p.m. jest dziś słabo znana - mapa

Sztolnia Ernestine - zobaczcie zdjęcia niesamowitego portalu

Niesamowita brama w lesie na Dolnym Śląsku! To dawna sztolni...

Region wałbrzyski obfituje w niesamowite i tajemnicze obiekty - oto kolejny

od 16 lat

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na legnica.naszemiasto.pl Nasze Miasto