Infrastruktura rowerowa Wałbrzycha, Legnicy i Wrocławia pod lupą NIK. Wałbrzych ma Oficera Rowerowego!

W ostatnich dniach kwietnia 2023 Najwyższa Izba Kontroli zaprezentowała raport pt. Utrzymanie i rozwój miejskich sieci infrastruktury rowerowej. Podczas kontroli, na bazie której powstał ten raport, zbadano działania samorządów w 10 miastach Polski. Jednym z nich był Wałbrzych. Wnioski zawarte w tym dokumencie dotyczą działań, oraz osiągniętych efektów lat 2019 - 2022 (I kwartał).
Co badano?

• Zbadano miejskie założenia dotyczące rozwoju infrastruktury rowerowej przyjmowane w różnych dokumentach, zawarte w nich cele rozwoju infrastruktury rowerowej oraz sposoby monitorowania efektów działania.
• Zbadano też same efekty polityki rozwoju infrastruktury rowerowej w liczbach.

Najbardziej smutną wieścią dla wielbicieli własnych dwóch kółek jest wniosek NIK wskazujący na to, iż.:

- W żadnej ze skontrolowanych jednostek nie były sporządzane projekty planów rozwoju sieci drogowej oraz projekty planów finansowania budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg oraz drogowych obiektów inżynierskich w formie odrębnych dokumentów, a co za tym idzie nie planowano w tej formie także rozwiązań infrastrukturalnych uwzględniających potrzeby rowerzystów.

Pozytywne zaś jest to, że we wszystkich kontrolowanych 10 miastach odnotowano...

...niestety już dynamika rozwoju tejże sieci w przypadku części miast nie zachwyca wielbicieli dwóch kółek.

• W ciągu badanego ponad trzyletniego okresu w Wałbrzychu:
• Drogi dla rowerów wydłużyły się z 18,26 km do 18,81 km, czyli o 3,01%
• Odcinki zawierające pasy ruchu dla rowerów wydłużyły się z 0,31 km do 3,11 km, czyli o 903,23%
• a nowe drogi dla pieszych i rowerów wydłużyły się w mieście z 10,90 km do 11,79 km, czyli o 8,17%.

Dla porównania, w analogicznym okresie w bogatszej i porównywalnej co do liczby mieszkańców Legnicy

• Drogi dla rowerów wydłużyły się z 26,60 km do 31,40 km, czyli o 18,05%,
• Odcinki zawierające pasy ruchu dla rowerów wydłużyły się z 0,15 km do 0,89 km, czyli o 493,33%
• a nowe drogi dla pieszych i rowerów wydłużyły się w tym mieście z 8,00 do 11,70 km, co daje wzrost o 46,25%.

Co prawda w Koninie, Radomiu i Sopocie odcinki dróg z pasami ruchu dla rowerów nie wydłużyły się w tym czasie nawet o centymetr, a w Kaliszu nawet skrócono je o ponad 12%, jednak nie zmienia to faktu, że zarówno w Wałbrzychu, jak i w Legnicy w ostatnich larach nie mieliśmy do czynienia z jakimś spektakularnym przełomem w zakresie wzrostu długości ścieżek rowerowych, czy też dróg dla pieszych i rowerów.
Co więcej, ku ubolewaniu rowerzystów, a nawet pieszych, nowa obwodnica Wałbrzycha oddana do ruchu jesienią 2022 nie zawiera infrastruktury rowerowej, choć leżące w pasie drogi, używane w czasie jej budowy drogi techniczne na te cele mogą być kiedyś zaadaptowane.
Spektakularne efekty w postaci wzrostu procentowego dróg dla rowerów o 31.39% i dróg dla pieszych i rowerów o 9%, co w kilometrach daje odpowiednio 26,44 km i 16,91 km może sobie pozwolić tylko aglomeracja wielkości Wrocławia. A i tu wzrosty te w stosunku do posiadanej łącznej długości dróg zapewne nie budzą zachwytu.

Wzięto też pod lupę nieprawidłowości dotyczące stanu technicznego i estetycznego elementów infrastruktury rowerowej na terenie 10 badanych miast, takie przypadki stwierdzono w 9 z nich. Dotyczyły one:

• niewłaściwej szerokości pasów ruchu dla rowerów i szerokości przejazdów dla rowerzystów - m.in. co stwierdzono we Wrocławiu;
• dopuszczenia do występowania barier lub innych obiektów wzdłuż drogi dla rowerów bez zachowania minimum 20 cm skrajni (odstępu) - co stwierdzono w Legnicy i Wałbrzychu;
• niezapewnienia zgodnego z przepisami lub projektem organizacji ruchu, w tym nieczytelnego, oznakowania drogowego - co zanotowano w Wałbrzychu i Wrocławiu;
• występowania progów i uskoków na drogach dla rowerów i dla pieszych i rowerów przekraczających dopuszczalną wysokość, co okazało się grzechem tras tak w Wałbrzychu, jak i Legnicy, a także we Wrocławiu.

Już teraz można przejechać ścieżkami rowerowymi wokół Wałbrzycha.

Jak interpretować raport NIK w sprawach dotyczących Wałbrzycha, można dyskutować. Jednak miasto dostrzegło w ostatnich tygodniach w szeroko pojętym "projekcie rowerowym" konieczność zmiany i znalazło na ten brak remedium.
W 2023 roku w Wałbrzychu powołano Oficera Rowerowego, który wszedł w skład zespołu Biura Transportu i Ruchu Drogowego.
To Arkadiusz Grudzień, pasjonat dwóch kółek i imprez rowerowych, który przed laty działając w Biurze Promocji starał się aktywnie lobbować na rzecz rozwoju dróg rowerowych w mieście. Jak podkreśla, swoją zaszczytną i niełatwą funkcję przyjął i ma plany.

- Cały "projekt rowerowy" w Wałbrzychu po moim odejściu z Ratusza nie był kontynuowany i prezydentowi tego brakowało, dlatego podjął decyzję, że mam się tym zająć. Pełnię społecznie funkcję Oficera Rowerowego i moim zadaniem będzie z jednej strony rozwój infrastruktury rowerowej w mieście, czyli dbanie o to by pojawiały się nowe ścieżki rowerowe i dodatkowe elementy infrastruktury, no i mam też wrócić do promowania sportów rowerowych i uprawiania turystyki rowerowej - zapowiada Arkadiusz Grudzień.

Zapytany o ostatni raport NIK, zasadność porównywania stanu wałbrzyskiej infrastruktury rowerowej i możliwości szybkiej jej zmiany in plus Grudzień odpowiedział wprost:

Szybko na pewno nie, poza tym porównywanie Wałbrzycha z innymi miastami jest olbrzymim błędem, to tak jakby porównać miasteczko w Alpach z nadmorskim kurortem. Porównania nie ma. Wałbrzych ma ograniczenia, których nie posiadają inne miasta.

Bardzo rozbudowana sieć dróg i ogromne nachylenie wielu szlaków komunikacyjnych czynią nieprzydatnymi w Wałbrzychu autobusy elektryczne, nie pomagają też w rozwoju infrastruktury rowerowej.

Jak zaznacza Oficer Rowerowy, w mieście powstanie dokument dotyczący spójnej polityki rowerowej, w którym pojawią się krótko o długodystansowe cele, jednak jak ocenia Arkadiusz Grudzień, Wałbrzych zrobił w kwestii rowerowej znaczny progres, ale i startował od zera, czyli niemal całkowitego braku infrastruktury rowerowej.

- W ciągu ostatniej dekady było w mieście zrobione w tym względzie maksymalnie tyle, ile można było zrobić. Wcześniej, przed prezydentem Szełemejem o tym w mieście w ogóle nie było mowy, nikogo to nie interesowało i o te sprawy nie dbano - dodaje Grudzień.

Już teraz ścieżkami rowerowymi można przejechać wokół Wałbrzycha, są też trasy rowerowe w części miasta łączące poszczególne dzielnice. Wkrótce zostanie oddany do użytku fragment drogi rowerowej biegnącej przy ul. 1 Maja. Mowa o ul. Puszkina na Sobięcinie.

Pierwszym efektem starań wałbrzyskiego Oficera Rowerowego jest Rowerowa Majówka Aglomeracji Wałbrzyskiej, czyli rodzinna impreza rowerowa zaplanowana na 6 maja. Jej uczestnicy wyruszą na rowerach z różnych miejscowości powiatu wałbrzyskiego i samego miasta, a spotkają się na pikniku z nagrodami na terenie kompleksu sportowego w Jedlinie-Zdroju.

Pamiętacie wałbrzyską paradę rowerową i rowerowe otwarcie sezonu turystycznego? Do tych tradycji wrócimy?

W Wałbrzychu powstaje nowa atrakcja